Colleges : Kunstgeschiedenis van de Middeleeuwen

Sander Vloebergs doceerde deze colleges aan de bachelorstudenten van LUCA School of Arts (KULeuven) in Gent tijdens het academiejaar 2019-2020. Deze pagina biedt een selectie van colleges aan waarin de aandacht gaat naar de rol van de vrouw in zowel de kerk als de kunst, instituten die doorgaans als ‘mannelijke’ worden omschreven. De colleges monden uit in een gesprek met Anne-Mie Van Kerckhoven . Tijdens dit gesprek gaan de kunstenares en Sander in dialoog over AMVK’s Sex&Technology-project waarin de middeleeuwse mystica Marguerite Porete een belangrijke rol zal spelen.

College 3: Kunst door en voor vrouwen

In dit college gaat Sander in op de kunst door en voor vrouwen in de laat-middeleeuwse periode. Het college is opgenomen in drie delen: 1. Academisch onderzoek over vrouwen in de kunst – een inleiding; 2. De historische en devotionele context van de dertiende en veertiende eeuw; 3. Kunst en devotie in vrouwengemeenschappen – enkele voorbeelden.

College 4 – Bijbelse vrouwen in de kunst

Sander gaat in dit college in op de rol van bijbelse vrouwen in de kunst. Het heilsverhaal waarop de christelijke traditie gestoeld is, laat een beperkte ruimte voor de rol van vrouwen. De vrouwen die in dit college aan bod zullen komen zijn Eva (de zondares) en Maria Magdalena (de bekeerlinge en getuige). In een religieus instituut bestaande uit mannelijke priesters hechten vrouwen in het bijzonder belang aan deze bijbelse vrouwen. Deze complexe representaties van vrouwen inspireerden dan ook menige kunstenaars die in dialoog met vrouwen en hun devotie deze beeldtaal ontwikkelden.

College 5 : Dansen tussen hemel en aarde – danstradities in de late middeleeuwen

Het vijfde college biedt een vernieuwende aanvulling bij de ‘klassieke kunstgeschiedenis’ door in te gaan op danstradities en hun lichaamstaal in dialoog met de visuele kunst, ‘material culture’ en theologie (van de late middeleeuwen). Het college is opgenomen in 3 delen: 1. Dans als profaan of sacraal fenomeen; 2. Dans en het christendom; 3. Danstradities in de late middeleeuwen

College 6 : Interview met Anne-Mie Van Kerckhoven

In dit college gaat Sander in dialoog met kunstenares Anne-Mie Van Kerckhoven en bespreken ze AMVK’s artistieke interpretatie van de middeleeuwse mystica Marguerite Porete, gekaderd binnen Anne-Mies grote Sex&Technology-project.

Korte bibliografie

College 3

• Vandenbroeck, Paul, and Tentoonstelling. Brussel. Paleis Voor Schone Kunsten. Hooglied: De Beeldwereld Van Religieuze Vrouwen in De Zuidelijke Nederlanden, Vanaf De 13de Eeuw. Gent: Snoeck-Ducaju, 1994.
• Hamburger, Jeffrey F. The Visual and the Visionary: Art and Female Spirituality in Late Medieval Germany. New York (N.Y.): Zone, 1998.
• Simons, Walter. Cities of Ladies: Beguine Communities in the Medieval Low Countries, 1200 – 1565. Philadelphia: U of Pennsylvania, 2003. 
• Ziegler, Joanna E. Sculpture of Compassion: The Pietà and the Beguines in the Southern Low Countries C. 1300 – C. 1600. Bruxelles: Institut Historique Belge De Rome, 1992. 
• Lochrie, Karma., McCracken, Peggy, and Schultz, James Alfred (eds.). Constructing Medieval Sexuality. Minneapolis: U of Minnesota, 1997.

College 4

• Falkenburg, Reindert, and Roodenburg, Herman. The Land of Unlikeness: Hieronymus Bosch, The Garden of Earthly Delights. Zwolle: W, 2011.
• Bieringer, Reimund, Baert, Barbara, Demasure, Karlijn, and International Interdisciplinary Conference “Noli Me Tangere: New Interdisciplinary Perspectives” Leuven 16.12. .12.2009. Noli Me Tangere in Interdisciplinary Perspective: Textual, Iconographic and Contemporary Interpretations. Leuven: Peeters, 2016.
• Baert, Barbara, and Kusters, Liesbet. “The Pact between Space and Gaze: The Narrative and the Iconic in Noli Me Tangere.” Noli Me Tangere in Interdisciplinary Perspective: Textual, Iconographic and Contemporary Interpretations. Vol. 283. Peeters; Leuven, 2016. 

College 5

• Van Der Leeuw, Gerard. Sacred and Profane Beauty : The Holy in Art. New York (N.Y.): Holt, Rinehart and Winston, 1963.
• Bataille, Georges. The Tears of Eros. San Francisco: City Lights, 1989.
• Chaganti, Seeta. Strange Footing: Poetic Form and Dance in the Late Middle Ages. Chicago: University of Chicago Press, 2018.
• Backman, Louis. Religious Dances in the Christian Church and Popular Medicine. Hampshire: Noverre Press, 2009.
• Vandenbroeck, Paul, and Tentoonstelling. Antwerpen. Koninklijk Museum Voor Schone Kunsten. De Kleuren Van De Geest: Dans En Trance in Afro-Europese Tradities. Gent: Snoeck-Ducaju, 1997.

College 6

• Van Kerckhoven, Anne-Mie, Seyfart, Ludwig, Snauwaert, Dirk, Van Den Bossche, Phillip, Walker, Hamza, Exhibition. Chicago. Renaissance Society, and Tentoonstelling. Oostende. Mu.ZEE. Anne-Mie Van Kerckhoven: Mistress of the Horizon. Tielt: Lannoo, 2011. Print.
• Van Kerckhoven, Anne-Mie, Van Rossem, Patrick. I’ll Rob you: 2002-2005. Antwerpen: AntiSade Press, 2006.
• Rops, Félicien. Félicien Rops over Kunst, Melancholie En Perversiteit. Amsterdam: Arbeiderspers, 1982.
• Roudinesco, Elisabeth. La part obscure de nous-mêmes. Une historie des pervers. Paris: Albin Michel, 2007.
• Gehant, Victor. Le science du bien et du mal: Ou philosophie de la revelation (1848). Kessinger Publishing, 2010.